Mięsak u kota

Dla mnie to bardzo trudny temat, post o mięsaku miał już kilka podejść, co przyczyniło się do tego, że zdanie "mój kot ma mięsaka" musiałam zamienić na mój kot miał mięsaka. Chciałabym rzucić trochę światła na to zagadnienie, opisać leczenie Timona i co możemy zrobić, u nas już nie wiele się dało, ale nie zawsze jest tak źle.

Po kolei…
Co to jest mięsak?
To nowotwór złośliwy z tkanki łącznej, dzieli się na mięsaki tkanek miękkich (fibrosarcoma), mięsaki kości (osteosarcoma), chrzęstniakomięsaki (chondrosarcoma) itp. Mogą dawać przerzuty, przede wszystkim do płuc, pocieszające jest to, że dzieje się tak stosunkowo rzadko (10-25% przypadków). 
Jest wiele typów mięsaków, zajmę się tylko mięsakiem, który dotknął mojego kiciusia – mięsakiem poiniekcyjnym.

Trochę historii...
W 1987 roku w Stanie Pensylwania wprowadzono obowiązkowe szczepienia przeciwko wściekliźnie u kotów (wszystkie sprzedawane szczepionki zawierały zabite wirusy z adiuwantem glinowym).
W 1991 roku w liście od patologów z University of Pennsylvania poruszono kwestię znacznego wzrostu odsetka mięsaków u kotów (w latach 1987-1991) w miejscach wstrzyknięć szczepionki, co sugerowało związek pomiędzy szczepieniami przeciwko wściekliźnie a powstawaniem nowotworu. Rok później wysnuto hipotezę wiążącą rozwój nowotworu i reakcję zapalną u kotów jako odpowiedź na glin (adiuwant), glin został znaleziony w makrofagach otaczających miejsce szczepienia. W 1996 r. AVMA (American Veterinary Medical Association) i AAHA (American Animal Hospital Association) połączyły siły, co doprowadziło do utworzenia Oddziału Specjalnego do Spraw Mięsaków Poszczepiennych u Kotów (Vaccine-Associated Feline Sarcoma Task Force, VAFSTF) w celu finansowania i prowadzenia badań oraz rozpowszechniania informacji wśród weterynarzy i właścicieli kotów, natomiast rok później wyszły zalecenia dotyczące miejsc aplikacji szczepionek. W 2012 roku badania wykazały także, że żadna szczepionka nie jest wolna od ryzyka (1).
Początkowo uważano, że adiuwanty zawarte w szczepionkach zwiększają ryzyko wystąpienia mięsaka, jednak stwierdzono pojawienie się tego nowotworu u kotów, którym podano szczepionki nie zawierające adiuwantów glinowych (5). Zmartwienie adiuwantami (szczególnie glinem) doprowadziło do rozwoju szczepionek bez adiuwantów.
I tak, chociaż udokumentowano, że szczepionki zawierające glin, częściej wywoływały reakcję zapalną po szczepieniu niż te bez glinu, to i jedne i drugie mogą przyczynić się do rozwoju mięsaka (3).

Mięsak związany z miejscem iniekcji, poiniekcyjny (Feline injection-site sarcoma, FISS), wcześniej nazywany był mięsakiem poszczepiennym (Feline vaccine-associated sarcoma, VAS), nazwa uległa zmianie, gdy odkryto, że nie tylko szczepionka może spowodować ten nowotwór, ale także inne preparaty medyczne.
Mięsaki powstają głównie w miejscu podania szczepionki, ale też w miejscu wstrzyknięcia długo działających antybiotyków, steroidów, lufenuronu. Ponadto guz pojawił się po iniekcji meloksykamu w okolicy międzyłopatkowej u nieszczepionego wcześniej, dorosłego kota, odnotowano przypadek w miejscu podania cisplatyny, która była używana podczas chemioterapii zastosowanej z powodu innego nowotworu, w miejscu implantacji mikroczipu - nośnik znaleziono wewnątrz wyciętego chirurgicznie guza (jeden przypadek) oraz w miejscu założenia głębokich, niewchłanialnych szwów (2). Częstość występowania waha się od 1 przypadek na 10 000 iniekcji do 1:1000 w zależności od badania.

Koty mają większą skłonność do reakcji zapalnych i pojawienia się guza w porównaniu z psami, chociaż u psów i królików również były opisane.
Czynniki zwiększające ryzyko:

• liczba szczepień/zastrzyków podanych miejscowo,
• trzy lub cztery szczepienia w okolicy międzyłopatkowej podwajają ryzyko powstania mięsaka w porównaniu z jedną szczepionką, generalnie im więcej szczepień w to samo miejsce, tym większe ryzyko rozwoju FISS

Grupa pacjentów
Najwięcej kotów dotyka w wieku 6-7 lat, następnie w wieku 10-11 lat (3).
Czas od podania szczepionki do rozwoju guza jest zróżnicowany, średnio wynosi od 3 miesięcy (ale nawet po miesiącu) do 4 lat, rzadziej 5 lat i więcej. W naszym przypadku minęło 5 miesięcy od szczepienia przeciwko wściekliźnie i innym chorobom zakaźnym do rozwoju nowotworu. Na zdjęciu widoczny guz w okolicy międzyłopatkowej u Timona (tutaj guz chociaż dobrze widoczny jest jeszcze mały w porównaniu z tym, co było później).
 

Kiedy "coś" przypominające guz pojawiło się na skórze naszego kocurka, jeszcze nie panikujmy, chociaż oczywiście najlepiej udać się do weterynarza. Sprawdźmy kiedy szczepiliśmy kota, może to być tylko reakcja zapalna po szczepieniu, która zniknie samoistnie.
Jeśli jednak (zasady opracowane przez Vaccine-Associated Feline Sarcoma Task Force):

• guz utrzymuje się dłużej niż 3 miesiące po iniekcji,
• guz ma średnicę większą niż 2 cm,
• guz urósł po jednym miesiącu

To zdecydowanie należy udać się do weterynarza. Lekarz weterynarii powinien przeprowadzić z nami wywiad odnośnie zmiany, obmacać guza, jamę brzuszną, osłuchać klatkę piersiową, ocenić węzły chłonne i wykonać biopsję. U nas oprócz tego zostało wykonane badanie USG guza, biopsja cienkoigłowa w trzech miejscach i od razu morfologiczne i biochemiczne badanie krwi.
 

Nie zawsze istnieje taka możliwość, ale najlepszą opcją jest udanie się do przychodni weterynaryjnej, która w swojej ofercie ma onkologię, lekarze zapewne mają większe doświadczenie w walce z nowotworem.
Kilka lecznic, które zajmują się onkologią:
- Warszawa
Przychodnia Weterynaryjna "Białobrzeska", gdzie onkologią zajmuje się dr n. wet. Dariusz Jagielski, lek. wet. Urszula Jankowska
Gabinet Weterynaryjny DOM-VET, lek. wet. Tomasz Dominiak
Żoliborska Klinika Weterynaryjna, lek. wet. Jarosław Balcerzak
- Wrocław 
Przychodnia Weterynaryjna NEOVET, dr n. wet. Wojciech Hildebrand
Gabinet Weterynaryjny Vivovet
Wysoka k. Wrocławia "Cztery Łapy i Ty"
- Kraków
Klinika Weterynaryjna Arka
Wieliczka Animal-Med, lek. wet. Mateusz Kręcina
- Gorzów Wlkp.
Lubuska Lecznica Weterynaryjna Cztery Łapy, lek. wet. Bartłomiej Kręcina
- Poznań
Klinika Weterynaryjna Grzegorza Wąsiatycza, lek. wet. Agnieszka Lisiecka
Przychodnia Weterynaryjna "Na Polance", lek. wet. Natalia Mróz
- Myślenice
Przychodnia Weterynaryjna THERIOS, dr n. wet. Jacek Ingarden, dr n. wet. Maja Ingarden
- Łódź
Lecznica i Szpital Dla Zwierząt SOWA
- Szczecin
Lecznica dla zwierząt "W Pałacyku"
Przychodnia Weterynaryjna Małych Zwierząt
- Dąbrowa Górnicza
Centrum Weterynarii Renata Bienias-Odrobina
- Białystok
Przychodnia Weterynaryjna "Zwierzak"

My z autopsji możemy polecić dr Dariusza Jagielskiego i jego zespół, na pewno znają się na tym co robią, Pan Doktor angażuje się w leczenie pacjenta, dokładnie tłumaczy co i jak można zrobić. Timuś może nie przepadał za tymi wizytami, ale jeżdżąc do Warszawy dowiedzieliśmy się, że lubił podróżować samochodem, trzymałam go na kolanach a on wyglądał przez szybkę albo spał, fajnie się z nim podróżowało :)

W następnej notce będzie o leczeniu.

Przydatne informacje autorstwa dr n. wet. D. Jagielskiego znajdziecie także na stronie Onkologia Weterynaryjna

Skąd zaczerpnęłam informacje?
(1) Ford R. B., DVM, MS, Diplomate ACVIM & ACVPM, Vital Vaccination Series: Feline Injection-Site Sarcoma Then & Now, Today's Veterinary Practice, Jul/Aug 2013 vol. 3, no. 4
(2) Kliczkowska K., Sapierzyński R., Mięsaki poiniekcyjne u kotów - przegląd aktualnego piśmniennictwa, Życie Weterynaryjne 2013, 88 (1)
(3) Ladlow J., Injection Site-Associated Sarcoma in the Cat: Treatment recommendations and results to date, Journal of Feline Medicine and Surgery 2013 15, 409-418
(4) Axiak S., DVM, DACVIM (Oncology) University of Missouri, Ask the Expert: Feline Injection-Site Sarcoma, NAVC Clinician's Brief, Feb 2012
(5) Sapierzyński R., Sapierzyńska E., Nowotwory mezenchymalne skóry i tkanki podskórnej u psów i kotów. Część IV. Mięsaki poszczepienne u kotów, Życie Weterynaryjne 2004, 79 (10)
(6) Kitchell B. E., DVM, Ph. D., DACVIM, Feline Vaccine-Associated Sarcomas
(7) The Oncology Service: Injection Site Sarcomas 

mięsak poiniekcyjny, mięsak poszczepienny, FISS, feline injection-site sarcoma, VAS, feline vaccine-associated sarcoma, mięsak u kota, nowotwór u kota, onkologia kota, fibrosarcoma, guz u kota
2017-05-08